اگرکسانی‌که انتخابات را برگزار می‌کنند مستقل و بی‌طرف نباشند، می‌توانند به شکل غیرعادلانه‌ای نتایج انتخابات را به سود یکی از کاندیداها مخدوش کنند. در کنار این، با توجه ضروری بودن اعتماد رأی‌دهندگان به روند انتخابات مهم است که نهادهای مدیریت انتخابات شفاف بوده و خوب سازماندهی شوند. چارچوب مدیریت انتخابات در ایران به شکل زیر برنامه‌ریزی شده و برخی از وظایف خاص به هر کدام از بخش‌های مدیریت محول شده است.
درحالی‌که شما اخبار را می‌خوانید، یا گوش می‌دهید، سعی کنید روند متعهد بودن مسؤلان به وظایف‌شان را دنبال کنید. در همین حال، با دقت به این موضوع فکر کنید که آیا مدیریت انتخابات ریاست جمهوری اصول بی‌طرفی، استقلال، شفافیت و صلاحیت را برآورده کرده است.
درانتخابات سال ۱۳۹۲ ریاست جمهوری ایران، وزارت کشور مسئول انجام انتخابات است درحالی‌که شورای نگهبان بر این روند نظارت خواهد داشت. بنا به قانون انتخابات ریاست جمهوری ایران، وزارت کشور بایستی سه ماه قبل از اینکه دوره چهارساله رییس جمهور به پایان برسد (ماده ۳) مقدمات برگزاری انتخابات را مهیا کند و مسئول وظایف مختلفی از این جمله است:
- طراحی برنامه زمانی برای انتخابات از جمله ثبت نام کاندیداها و برنامه زمانی برای آماده کردن وسایل موردنیاز؛
- آماده کردن بودجه انتخابات؛
- توصیه‌های لازم برای مشخص کردن مناطق انتخاباتی؛
- چاپ وتوزیع برگه‌های رأی، و
- تعیین اعضای کمیته‌های اجرایی انتخابات در مناطق، محلات و شهرها.
کمیته اجرایی انتخابات که مسئولان آن توسط وزارت کشور تعیین می‌شوند، وظیفه مدیریت انتخابات در سطح محلی در ۳۰ استان ایران را دارند(که از ۳۳۰ بخش و ۶۶۹ تابعه تشکیل شده است) اعضای کمیته اجرایی به شیوه بالا به پایین انتخاب می‌شوند به این ترتیب که وزارت کشور اعضای کمیته‌های منطقه‌ای را تعیین می‌کند، این اعضا سپس اعضای کمیته در سطح منطقه را تعیین می‌کنند و به این ترتیب.
کمیته‌های اجرایی وظایف مهم متعددی در رابطه با انتخابات دارند:
- تصمیم‌گیری درباره مکان‌های رأی‌گیری با تأیید شورای نگهبان؛
- آموزش مردم درباره شیوه برگزاری انتخابات از جمله روز برگزاری، مکان‌های رأی‌گیری، ساعات رأی‌گیری و مدارک مورد نیاز رأی‌دهنده؛
- دریافت شکایات انتخاباتی؛
- انتصاب اعضای تیم‌های حاضر در محل‌های رأی‌گیری که شامل یک رییس، یک معاون و سه منشی است (یکی از اعضای تیم توسط استاندار هر بخش تعیین می‌شود و جمع افراد به شش می‌رسد).
علاوه بر کمیته‌های اجرایی و وزارت کشور، شورای نگهبان نظارت مضاعفی را در خلال انتخابات خواهد داشت.شورای نگهبان قدرت دارد تا:
- متمم‌هایی برای قانون انتخابات تصویب کند؛
- روز انتخابات را تأیید کند؛
- تمامی کاندیداهای انتخابات را رد یا تأیید کند؛
- بر کمیته نظارت بر تبلیغات انتخاباتی نظارت کند، کمیته‌ای که بر فعالیت‌های انتخاباتی کاندیداها نظارت دارد؛
- دریافت شکایات انتخاباتی در کنار کمیته‌های اجرایی؛
- قضاوت درباره روند انتخابات در برخی از مناطق و یا محل‌های رأی‌گیری با قدرت متوقف کردن روند رأی‌گیری و یا بی‌اعتبار دانستن آرأ در محل‌های رأی‌گیری مشکوک؛
- تأیید نتایج نهایی.
یکی از مهم‌ترین تغییرات قانون انتخابات ریاست جمهوری برای انتخابات سال ۹۲ ایجاد شورای اجرایی مرکزی است که به فعالیت‌های مدیریتی وزارت کشور نظارت خواهد داشت. با توجه به اینکه در گذشته وزارت کشور تنها نهاد مدیریت انتخابات بود، این شورای جدید حالا سایر مقامات دولتی را در امر انتخابات دخالت خواهد داد. این شورا از نمایندگان وزارت کشور، دادستان کل کشور، وزارت اطلاعات و هفت شخص معتمد عمومی (معمولاً از شخصیتهای اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و مذهبی) تشکیل می‌شود.