جمعه ۷ اسفند ۱۳۹۴، مردم در ایران برای انداختن رأی خود در انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری پای صندوق رأی رفتند. تخمین زده می‌شود که حدود ۶۲ درصد واجدین شرایط در این انتخابات شرکت کرده باشند. این انتخابات نخستین انتخابات در دوره ریاست‌جمهوری حسن روحانی و پس از توافق هسته‌ای با غرب بود. همچنین برای اولین بار در تاریخ جمهوری اسلامی، انتخابات مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان همزمان برگزار می‌شدند. با وجود رد صلاحیت‌های گسترده (تنها حدود نیمی از ۱۲،۰۰۰ نامزد ثبت‌نام شده تأیید شدند) که به طور مشخص بر خیمه اصلاح‌طلبان تأثیرگذار بود، سطح رقابت‌ها و نتایج انتخابات بسیاری را شگفت‌زده ساخت. ائتلاف گسترده‌ای از اصلاح‌طلبان، میانه‌روان و دیگر کسانی که از جمله حامیان حسن روحانی، رئیس‌جمهوری وقت به شمار می‌روند توانستند رأی‌دهندگان را حول این فهرست گرد هم آروند. برای مثال در حوزه تهران، نامزدهای این فهرست موفق شدند همه ۳۰ کرسی موجود را تصاحب کند. نتیجه آن که این ائتلاف با در دست داشتن ۸۳ کرسی از ۲۹۰ کرسی موجود، هم اکنون اکثریت نسبتی در مجلس دهم را در اختیار دارد. اصولگرایان با ۷۸ کرسی در رده دوم قرار می‌گیرند. در این میان، گروه سومی با ۶۵ کرسی در مجلس آینده حضور دارد که به‌طور رسمی وابستگی به دو جناح اصلی در حاکمیت ندارد. این گروه به صورت بالقوه می‌تواند سمت و سوی مجلس آینده را تعیین کند. البته ۶۵ کرسی مستقل پنج کرسی که طبق قانون اساسی به اقلیت‌های مذهبی پذیرفته شده در ایران تعلق دارد را نیز شامل می‌شود.
زنان بیشتر از روحانیون
کاری از کیانوش رمضانی
موضوع حضور زنان در مجلس یکی از مسائل مطرح در کارزارها و مباحث پیش و حین انتخابات بود. در پایان ۱۷ زن در مجلس تازه صاحب کرسی شدند. در این میان، مینو خالقی، نامزد فهرست امید از اصفهان، پس از آن‌که در دور نخست پیروز از میدان به در آمده بود، توسط شورای نگهبان رد صلاحیت شد. با این حال، مجلس حاضر بیشترین شمار زنان در مجالس پس از پیروزی انقلاب اسلامی را در خود جای داده است.
پیش از برگزاری انتخابات، نبض‌ایران مجموعه‌ای از مطالب مرتبط با انتخابات شامل انیمیشن، مقالات تحلیلی و داده‌نما را تهیه و منتشر کرد. این منابع با نگاهی ویژه به زنان، توانائی شهروندان ایرانی در مشارکت کامل در روند انتخابات را محک می‌زند. نبض‌ایران پس از برگزاری دور دوم انتخابات مجلس نتایج اعلام شده را در سطح حوزه انتخابیه تحلیل کرده، با کمک نقشه حوزه‌های انتخابیه کشور تعیین کرد در چه نقاطی توزیع ناعادلانه کرسی‌ها ترکیب نهائی مجلس را تحت تأثیر قرار داده؛ فهرست امید، اصولگرایان یا هر دو در کجاها از این موضوع ضرر دیده‌اند.
مطالب مرتبط با انتخابات
- چرا در انتخابات شرکت کنم؟ (انیمیشن)
در این قسمت از مجموعه «شهر در بحث»، علی، رضا و پریسا نظرات‌شان را پیرامون انتخابات، رأی‌دادن و نقش زنان در مجلس مطرح می‌کنند. این انیمیشن تا کنون بیش از ۱۰۰،۰۰۰ بار در شبکه‌های اجتماعی از جمله فیس‌بوک و تلگرام تماشا شده است.
- استانی شدن و آینده روند انتخابات در ایران این تحلیل مزایا و معایب طرحی را مورد بحث قرار می‌دهد که در صورت تصویب ۳۱ استان کشور را به حوزه‌های انتخاباتی بدل خواهد کرد. بدین ترتیب افراد به جای آن‌که همچون اکنون به نامزدها از حوزه‌های انتخاباتی محلی رأی دهند، نماینده خود را از میان نامزدهای استانی انتخاب خواهند نمود. هم‌اکنون ۲۹۰ حوزه انتخاباتی در کشور وجود دارد.
- کرسی‌های مجلس و چالش توزیع عادلانه آن
هر حوزه انتخابیه نسبت مشخصی دارد میان تعداد نمایندگان در مجلس و جمعیت حوزه. در ایران اما این نسبت بین حوزه‌های مختلف به طرز چشم‌گیری متغییر است. در نتیجه، در حالی که مردم در بخش‌هایی از کشور نماینده اضافی در مجلس دارند، صدای ساکنان دیگر نقاط کشور در مجلس رسا شنیده نمی‌شود. این ناهم‌خوانی موجب می‌شود اصل برابری قدرت رأی که در راهنمای کمیسیون ونیز در اجرای صحیح موضوعات انتخاباتی به روشنی مطرح شده نقض شود.
- نزدیک به انتخابات شبکه‌های اجتماعی چگونه صدای زنان را بازتاب داده‌اند
عدم دسترسی به رسانه‌های آزاد در ایران شبکه‌های اجتماعی را برای بسیاری از شهروندان در کشور به سکوئی فیلتر نشده برای ابراز عقیده بدل ساخته. این پژوهش با توجه به کاربران توئیتر در ایران، توئیت‌های مربوط به مباحث زنان و انتخابات را در بازه‌ای چهار هفته‌ای در دی و بهمن ۹۴ گردآوری و ترسیم کرده است. خروجی‌های این پژوهش خواسته‌ها و دغدغه‌های مطرح شده در این بستر را به نمایش می‌گذارد.
- ترکیب مجلس دهم و گستره جغرافیایی پایگاه جناح‌های سیاسی در کشور
ترسیم نقشه نتایج انتخابات مجلس دهم فرصتی به دست می‌دهد تا پراکندگی گرایش‌های سیاسی در گستره کشور بهتر درک شود. این‌که در کدام شهرها و مناطق رأی‌دهندگان به فهرست امید توفیق نشان داده و در کجاها اصولگرایان را ترجیح داده‌اند؟ در کدام حوزه‌ها هیچ کدام از گرایش‌های اصلی در کشور نتوانستند اعتماد رأی‌دهندگان را جلب کنند؟ و چگونه توزیع ناعادلانه کرسی‌های مجلس در کشور بر نتایج گرایش‌های سیاسی حاکم تأثیرگذار بود؟
- روند افزایش حضور زنان در مجالس کشورهای همسایه و شمال آفریقا در مقایسه با ایران - تیر ۱۳۹۵ (اینفوگرافیک)
در آغاز قرن بیست و یکم میلادی درصد حضور زنان در مجلس شورای اسلامی متناسب بود با متوسط حضور زنان در مجالس کشورهای عمدتاً مسلمان خاورمیانه و شمال آفریقا (کشورهایی با فرهنگ نزدیک به ایران). اما همان‌طور که این داده‌نما نشان می‌دهد ایران به سرعت از سیر تحولات در منطقه عقب افتاده. طوری که امروزه نسبت زنان در مجلس بسیار پایین‌تر از حد میانگین کشورهای یاد شده است.
نقشه
نبض‌ایران نتایج انتخابات مجلس دهم را در سطح حوزه‌های انتخابیه سراسر کشور ترسیم کرده است. علاوه بر این، سری نقشه‌های توزیع ناعادلانه کرسی‌های مجلس تهیه شده که تأثیر این مسئله را بر نتایج انتخابات و ترکیب مجلس دهم نشان می‌دهد. برای مشاهده جزئیات نتایج انتخابات سال ریاست‌جمهوری ۱۳۸۸ و ۱۳۹۲ به صفحه نقشه‌های انتخاباتی نبض‌ایران مراجعه کنید.
نقشه حوزه‌های انتخابیه: درصد پیروزی نامزدهای فهرست امید در انتخابات مجلس شورای اسلامی - ۱۳۹۴
نقشه حوزه‌های انتخابیه: درصد پیروزی نامزدهای اصولگرا در انتخابات مجلس شورای اسلامی - ۱۳۹۴
نقشه حوزه‌های انتخابیه: درصد پیروزی نامزدهای مستقل در انتخابات مجلس شورای اسلامی - ۱۳۹۴
نقشه حوزه‌های انتخابیه‌ای که به طرز غیرقابل قبولی کرسی در مجلس کم دارند - ۱۳۹۵
نقشه حوزه‌های انتخابیه: جائی که توزیع ناعادلانه کرسی‌های مجلس به ضرر فهرست امید تمام شد
نقشه حوزه‌های انتخابیه: جائی که توزیع ناعادلانه کرسی‌های مجلس به ضرر اصولگرایان تمام شد
نقشه حوزه‌های انتخابیه کشور بر پایه تقسیم‌بندی مرکز پژوهش‌های مجلس - ۱۳۹۳
