نبض‌نامه اردیبهشت۱۳۹۶
در روز ۲۹ اردیبهشت مردم ایران در سراسر کشور به پای صندوق های رای می روند تا در انتخابات شوراها که همزمان با انتخابات ریاست جمهوری برگزار می شود، شرکت کنند. در حالی که اکثر اهمیت و توجه ها روی نامزدها و انتخابات ریاست جمهوری است، انتخابات شوراها فرصت مناسبی است برای شهروندان که به نمایندگانی که منافع محلی آنها را در نظر دارند رای بدهند و تاثیر مستقیمی روی زندگی آنها بگذارند. مجموعا ۲۸۷۴۲۵ نفر تا پایان مهلت ثبت نام برای شرکت در انتخابات شوراها ثبت نام کردند. از بین این ۲۸۷۴۲۵ نفر که ثبت نام کرده بودند، ۱۷۸۸۵ نفر آنها زن هستند. با وجود این که درصد زنانی که ثبت نام کردند فقط ۶.۳ درصد کل افراد ثبت نام کننده است، این تعداد همچنان نسبت به دور قبل این انتخابات در سال ۱۳۹۲ که ۵.۴ درصد بود، افزایش داشته است.
شواهد نشان میدهد که هر چه تعداد زنانی که وارد مناسب سیاسی می شوند بیشتر می شود، سیاست گذاری ها با تاکید بیشتری بر کیفیت بهتر زندگی و اولویت خانواده ها، زنان و اقلیت های قومی و مذهبی انجام می شود. وقتی زنان به عنوان رهبران سیاسی توانمند می شوند، کشورها استاندارد بالاتری از زندگی را تجربه می کنند، پیشرفت های مثبتی در زمینه آموزش، بهداشت و زیرساخت ها اتفاق می افتد و قدم های واقعی در جهت پاسخگویی دولت به نیازهای ضروری شهروندان برداشته می شود.
در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی، زنان ۱۳ کرسی از ۲۹۰ کرسی مجلس ایران را به خود اختصاص دادند که بالاترین درصد حضور زنان در مجلس از زمان تاسیس جمهوری اسلامی بود. در این دوران، قدم هایی برای حضور زنان در سطوح مدیریت و تصمیم گیری در دولت برداشته شد. اولین زنان از زمان تاسیس جمهوری اسلامی وارد کابینه دولت شدند: معصومه ابتکار به عنوان معاون رییس جمهوری و زهرا شجاعی به عنوان مشاور رییس جمهور و رییس سازمان تازه تاسیس مشارکت زنان منصوب شدند. این همراه با حمایت دولت خاتمی برای رشد و توسعه نهادهای جامعه مدنی و آزادی بیان و بهبود قوانین در راستای احقاق حقوق زنان بود.
در زمان دولت محمود احمدی نژاد، تعداد زنان در پست های دولتی کاهش یافت و همزمان با آن محدودیت ها برای آزادی بیان و فعالیت نهادهای جامعه مدنی افزایش یافت. علاوه بر آن، قوانینی تصویب شد که ناقض حقوق زنان بود از جمله قانون حمایت از خانواده که در مقوله چند همسری و ازدواج موقت، به حقوق مردان اولویت میداد، همچنین قوانینی ایجاد شد که حقوق زنان را در طلاق کاهش داد.
در دوران ریاست جمهوری حسن روحانی، فعالیت هایی جهت حمایت از مشارکت سیاسی زنان انجام شد. مرضیه افخم به عنوان اولین سخنگوی زن در وزارت خارجه منصوب شد، الهام امین زاده به عنوان معاون حقوق رییس جمهور منصوب شد و معاون سابق رییس جمهور، معصومه ابتکار به عنوان معاون رییس جمهور در سازمان حفاظت از محیط زیست منصوب شد. بعد از انتخابات مجلس ایران در اسفند سال گذشته، جمعا ۱۷ کرسی از ۲۹۰ کرسی مجلس را زنان تصاحب کردند که بالاترین تعداد زنان در مجلس از زمان تاسیس جمهور اسلامی در سال ۱۳۵۷ تا امروز است. این افزایش تعداد زنان در مجلس نشانه پیروزی بزرگ تری برای حامیان مشارکت سیاسی زنان از جمله کسانی در داخل دولت حسن روحانی است.
جدا از حضور سیاسی در عرصه ملی، زنان ایران در عرصه های محلی هم فعال هستند و به مسائلی می پردازند که مستقیما روی زندگی آنها و اطرافیانشان تاثیر میگذارد و تلاش می کنند تا زندگی ساکنان منطقه خود را بهبود ببخشند. حمیرا ریگی، فرماندار شهر قصر قند در سیستان و بلوچستان که معروف است لباس های محلی منطقه خود را می پوشد، نقش مهمی در ایجاد صلح و مصالحه بین دو قبیله در این منطقه ایفا کرد. او گفته با این که زنان در استان او امکانات کمی دارند، حضور او به عنوان یک نماینده محلی به آنها امید و اعتماد به نفس داده است.
فاطمه اسکندری، عضو شورای شهر کرج که با شعار «شهروند شاد، شهر پر امید» وارد کارزار انتخابات شده بود، وعده داده بود که قیمت بلیط ورود به مسابقات ورزشی را برای زنان نصف کند تا آنها را به حضور در عرصه عمومی تشویق کند. او همچنین از ایجاد کلاس های هنری و فنی حرفه ای برای زنان در منطقه خود حمایت کرد. مینا اسکندری، عضو شورای شهر مهاجران در استاد همدان اولین زنی است که به عنوان عضو شورای شهر در آن منطقه انتخاب شده است. او از بازسازی جاده هایی که به این شهر منتهی می شود و ایجاد یک مرکز پزشکی حمایت کرده است. نمونه های زیادی از حضور زنان در سیاست محلی و تاثیر مثبت آنها بر زندگی مردم منطقه شان را در این لینک ببینید.
با وجود این که در عرصه جهانی زنان کمتر از مردان در سیاست محلی حضور دارند، اتفاقا در همین عرصه محلی است که نمایندگان منتخب مردم می توانند تماس مستقیمی با رای دهندگان داشته باشند و مسائلی که در زندگی آنها تاثیر می گذارد را درک و حل کنند. تعداد زنانی که برای شرکت در انتخابات شوراها در روز ۲۹ اردیبهشت ثبت نام کرده اند امیدوار کننده است. با این که گام های زیادی برای رشد مشارکت سیاسی زنان در ایران باید برداشته شود، اما همین مقدار انگیزه برای شرکت در انتخابات و حضور در عرصه سیاسی به همراه رکورد بالاترین تعداد زنان در مجلس ایران نشان دهنده تغییرات مهمی است تا زنان هم در تعیین سرنوشت و آینده ایران هم در عرصه ملی و هم محلی، شرکت داشته باشند.
