این هفته با حقوق بشر در ایران
در دو هفته گذشته
ماجرای گورخواب‌ها در ایران جنجالی شد؛ منشور حقوق شهروندی روحانی پرسش برانگیخت؛ هما هودفر از شکنجه‌های روانی در اوین سخن گفت و آرش صادقی به اعتصاب غذای خود ادامه داد.
احمد توکلی، نماینده سابق مجلس شورای اسلامی، ۳۰ آذر با اشاره به حقوق‌های نجومی، فساد در شهرداری و دیگر نهادها، تنها راه مقابله با فساد در کشور را ایجاد شفافیت مالی در جمهوری اسلامی ذکر کرد. ایران از جمله فاسدترین و غیر شفاف‌ترین کشورهای جهان به شمار می‌رود. خبر. بخش‌های مهمی از بودجه کشور صرف نهادهایی می‌شود که خارج از حوزه تحقیق و تفحص مجلس و دیگر سازمان‌های نظارتی در ایران قرار دارند. نبض‌ایران با بررسی بودجه پیشنهادی سال ۱۳۹۶، مقایسه‌ای انجام داده بین بودجه سازمان‌های بهزیستی و حفاظت محیط زیست و برخی دیگر از نهادها که نظارتی بر عملکرد مالی‌شان وجود ندارد.
بودجه نقش مهمی در زندگی شهروندان بازی می‌کند و آنان حق دارند در مراحل مختلف برنامه‌ریزی، تصویب و هزینه‌کرد آن مشارکت و نظارت داشته باشند.
نمودار مقایسه بودجه سال ۹۶۷ دی، روزنامه شهروند در تهران گزارشی منتشر کرد در مورد افراد بی‌خانمانی که در سرمای زمستان به گورهای خالی گورستان نصیرآباد پناه برده‌اند. خبر. این گزارش واکنش فعالان رسانه‌ای و سیاستمداران ایرانی را برانگیخت. فرماندار نصیرآباد قول داد به موضوع رسیدگی شود و حسن روحانی آن را غیر قابل قبول خواند. هرچند روزنامه شهروند در خبر تکمیلی ادعا کرد که مأموران به گورخواب‌ها حمله کرده و با کتک آن‌ها را از گورها رانده‌اند. ویدئوی بی‌بی‌بی فارسی. نبض‌ایران بودجه سازمان بهزیستی (از ارگان‌های مسئول رسیدگی به افراد بی‌خانمان) را با بودجه برخی دیگر از نهادها در کشور مقایسه کرده. بودجه بنیاد شهید و امور جانبازان بیش از ۵۳ برابر بودجه سازمان بهزیسی در سال ۹۶ است. نمایندگان مجلس مجاز نیستند بر بودجه بنیاد شهید و دیگر نهادهای زیر نظر رهبری نظارت کنند.
منشور حقوق شهروندی
انتشار نسخه نهایی منشور حقوق شهروندی توسط دولت حسن روحانی واکنش کنشگران حوزه حقوق بشر و فعالیت مدنی در ایران را بر انگیخت. بسیاری به انواع محدودیت‌های موجود برای کار کنشگران اشاره کردند و عده‌ای نیز با انتقاد از متن منشور، عدم ارائه مکانیزمی برای نظارت بر عملکرد قوه قضائیه، نهادهای امنیتی و دیگر بخش‌های حکومت که خارج از حوزه نفوذ دولت قرار می‌گیرد را یاد آور شدند.
حقوق زندانی
همزمان با مراسم شب یلدا در ایران، گروهی از کنشگران اینترنتی کارزاری به راه انداختند تا توجه کاربران به وضعیت ضیا نبوی، زندانی سیاسی زندان اوین جلب شود. نبوی فعال دانشجویی است که از سال ۸۸ بدون مرخصی در زندان به سر برده است.
۲۹ آذر، هما هودفر، شهروند ایرانی-کانادائی که چند ماه را در بازداشت در زندان اوین گذرانده بود، از تجربه زندان و شکنجه‌های روانی توسط مأموران اوین سخن گفت. در سال‌های اخیر جمهوری اسلامی تعدادی از شهروندان دوتابعیتی که از ایران بازدید کرده بودند را با اتهامات ساختگی بازداشت کرده است. حکومت ایران از این افراد برای باج‌خواهی در مناسبات بین‌المللی استفاده می‌کند. لینک مصاحبه هودفر.
همان روز سازمان عفو بین‌الملل گزارش داد که مأموران سپاه پاسداران نازنین زاغری راتکلیف، دیگر شهروند دو تابعیتی دربند در ایران را با چالش بر سر ملاقات دخترش روبرو ساخته‌اند. مأموران به زاغری گفته‌اند که یا می‌تواند دخترش را با خود در زندان نگه دارد یا اینکه از حق سرپرستی او صرف نظر کند. زندان اوین جای مناسبی برای نگهداری کودکان نیست و امکانات رفاهی، آموزشی لازم را ندارد. خبر رادیو زمانه، گزارش عفو بین‌الملل.
روز نخست دی، هرانا خبر از چهارماه بلاتکلیفی محمدامین آگوشی در قرنطینه زندان مرکزی تبریز داد. آگوشی به جرم جاسوسی و همکاری با حکومت اقلیم کردستان محکومیت ۱۰ سال زندان را می‌گذارند. او که نخست به زندان زهدان تبعید شده بود، اخیراً به زندان مرکزی تبریز منتقل شده است. خبر.
۲ دی، آیت‌الله محمدرضا نکونام، مرجع تقلید محبوس در زندان قم دست به اعتصاب غذا زد. دلیل این اقدام فشارها در زندان و محرومیت از درمان عنوان شده. او سال ۱۳۹۳ و پس از انتشار مقاله‌ای در روزنامه قانون بازداشت و زندانی شد. خبر.
۷ دی، پزشکی قانون اعلام کرد که خطر به کما رفتن و مرگ آرش صادقی، زندانی سیاسی زندان اوین وجود دارد. صادقی در اعتراض به بازداشت همسرش دست به اعتصاب غذا زده. او بیش از دو ماه است که در اعتصاب غذا به سر می‌برد. خبر. ۹ دی، کارزار اینترنتی به راه افتاد تا از مقامات مختلف در ایران خواسته شود آرش صادقی را آزاد کنند. برای چند ساعت هشتگ #savearash به پراستفاده ترین هشتگ در اینترنت بدل شد. خبر.
بازداشت خودسرانه
سامان کریمی، مدافع حقوق بشر و کنشگر اهل مریوان ۲۲ آذر به دادگاه احضار شد. اتهام او تبلیغ علیه نظام و تشویش اذهان عمومی و اقدام علیه امنیت ملی اعلام شده است. خبر
۳۰ آذر، پلیس اطلاعات و امنیت هرمزگان خبر از بازداشت ۳۲ نفر از گردانندگان شبکه‌های اجتماعی اینترنتی در آن استان را اعلام کرد. در ماه‌های اخیر نیروهای امنیتی در ایران به سرکوب شبکه‌های اجتماعی فعال در کشور پرداخته‌اند. شهروندان و کنشگران در ایران نسبت به مسائل امنیت در محیط اینترنت و حفاظت از حریم خصوصی حساس نیستند و غالباً این موارد را رعایت نمی‌کنند.
ما به خوانندگان توصیه می‌کنیم منابع و مراجع زیر را مطالعه کرده، به راه‌کارهای ارائه شده عمل کنند:
۷ دی، طاهره ریاحی، روزنامه‌نگار مقیم تهران بازداشت شد. اتهام او اقدام علیه امنیت ملی عنوان شده، هرچند دلیل بازداشت هنوز معلوم نیست. سپاه پاسداران جمهوری اسلامی نهاد بازداشت کننده ریاحی است. خبر.
اعدام
روز اول دی، سه زندانی در زندان مرکزی بیرجند با اتهامات مرتبط با قاچاق مواد مخدر اعدام شدند. خبر.
۲ دی، یک زندانی متهم به تجاوز جنسی در شهر ایلام در ملاء عام اعدام شد. خبر.
۸ دی، یک زندانی با اتهامات مرتبط با مواد مخدر در تبریز اعدام شد. خبر.
