لیست کمیتههای مرتبط با معاهدات حقوق بشر که ایران به آنها ملحق نشدهاست:
- کمیته رفع تبعیض بر علیه زنان (CEDAW)
- کمیته مبارزه با شکنجه (CAT)
- کمیته فرعی جلوگیری از شکنجه (SPT)
- کمیته کارگران مهاجر (CMW)
- کمیته ناپدید شدگان اجباری (CED)
کمیتههای مرتبط با معاهدات در عمل
از آن جا که ایران پیش از انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷ و بدون هیچ شرطی به میثاق بینالمللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ملحق شده و هیچ مکانیسم صرف نظری در این میثاق گنجانده نشده است، ایران کماکان به طور کامل متعهد و موظف به اجرای تمامی مفاد میثاق بوده و میبایست حقوق زیر را برای شهروندان خود به رسمیت بشناسد:
- حق کار در شرایط منصفانه و مناسب؛
- حق دارا بودن حفاظت اجتماعی، استاندارد زندگی مناسب و بالاترین استانداردهای سلامت جسمی و روانی؛ و
- حق تحصیل و بهرهمندی از مزایای آزادی فرهنگی و پیشرفت علمی.
ایران به عنوان یکی از طرفین این معاهده موظف است گزارشات دورهای خود را در زمینه پیادهسازی حقوق مورد اشاره در میثاق ارائه کند. ایران آخرین بار در سال ۲۰۰۹ گزارش خود را به کمیته ارائه کرد. کمیته حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به عنوان مکانیسم اجرایی و نظارتی خود گزارش مذکور را مطالعه کرده و دغدغههای خود را در خصوص انجام تعهدات ایران به این کشور ارائه کرد. کمیته مذکور در سال ۲۰۱۳ چنین اعلام نظر کرد که تحریمهای اقتصادی ایران سبب رفع تعهدات این کشور به موجب این معاهده نمیشود.
این کمیته در یکی از جلسات خود در سال ۲۰۱۳ از هیئت ایرانی سؤالات خود را درخصوص قوانین و سیاستهای مانع شرکت بهائیان در دورههای آموزش عالی، سهمیهبندی جنسیتی در دانشگاهها و تبعیض بر اساس جنسیت و گرایشات جنسی مطرح کرد. پس از این جلسه، کمیته از ایران خواست تا به این حقوق احترام گذاشته و تبعیض بر علیه اقلیتهای قومی، مذهبی و جنسیتی را متوقف کند.