همان‌طور که قبلاً هم اشاره شد، اعلام نتایج می‌تواند تنها در صورتی معتبر در نظر گرفته شود که خواست رأی‌دهندگان به شفافیت و دقت در آن لحاظ شده، ضبط و منعکس شده باشد. همان‌طور که بعید است شما قادر به نظارت مستقیم شمارش آراء و اعلام نتایج باشید، مهم است که درک کلی از نحوه این روند در ایران داشته باشید.
مسئولان محل‌های رأی‌گیری شمارش آراء را با شمارش ته‌برگ‌های رأی و مقایسه آن با تعداد آرای موجود در صندوق شروع می‌کنند. اگر تعداد آراء در صندوق بیشتر از ته‌برگ‌های رأی بود، تعدادی از آرای صندوق به شکل تصادفی انتخاب شده و از شمارش حذف می‌شوند تا ته‌برگ ها برابر تعداد آراء باشند. اگر که این دو رقم برابر بود (و یا ته‌برگ‌ها بیشتر از آراء بود) شمارش ادامه پیدا می‌کند.
پس از این‌که همه آراء شمارش شد، نتایج باید تأیید شده و برگه‌های رأی به داخل صندوق‌ها برگردند و صندوق مهر و موم شود و آراء به کمیته اجرایی ارسال شود. بعد از این‌که شمارش آراء تمام شد، شورای نگهبان ده روز فرصت دارد تا نظر نهایی‌اش را درباره نتایج انتخابات به وزارت کشور ارسال کند(ماده ۷۹) وزارت کشور بعد نتایج نهایی شده را از طریق رسانه‌ها اعلام می‌کند.
در حالی‌که این مراحل دنبال می‌شود، چند موضوع را باید در نظر گرفت:
- آیا نتایج در چارچوب زمانی منطقی به مردم اعلام و گزارش شده؟
برای مثال، در انتخابات سال ۸۸ ریاست جمهوری ایران، وزارت کشور نتایج را بلافاصله پس از بسته شدن محل‌های رأی‌گیری اعلام کرد و این تردید را به وجود آورد که شمارش قانونی آراء صورت نگرفته است.
- اگر که توانستید با نماینده کاندیداها صحبت کنید، آیا آن ها نتایج را تأیید می‌کردند؟
- آیا منابع خبری از اختلاف نظر در داخل کمیته‌های اجرایی در جریان شمارش آراء و یا اعلام نتایج خبر دارند؟
- آیا در اخبار اتهاماتی از قبلی تغییر نتایج مطرح شده و یا شما با شاهدی در این زمینه صحبت کرده‌اید؟
برای ثبت گزارش تخلف این‌جا را کلیک کنید.