آیا شاهدان عینی جانبدار برای گزارش ما مناسب هستند؟
از انتخاب کسانی که بر اساس جانبداری، روابط سیاسی و یا تعصبهای خود شهادتی را مطرح میکنند پرهیز کنید (مثلاً از گفتوگو با نیروهای امنیتی درباره اینکه آیا سازمان آنها از زور و خشونت علیه معترضان نتایج انتخابات ریاست جمهوری استفاده کرده است یا خیر؟).
این به این معنا نیست که شاهدانی که نفع یا غرض سیاسی دارند، مفید نیستند. گاهی شاهدان دارای غرض نیز میتوانند اطلاعاتی مفید از رویداد مورد نظر ما مهیا کنند. اگر فکر میکنید در طول یک گفتوگو چنین موردی پیش میآید، همیشه نسبت به اغراض بالقوه شاهد آگاه باشید و در هر گزارشی که بر اساس اسناد ارائه شده توسط او مینویسید، تعصبها، غرضهای احتمالی و روابط سیاسی را بیان کنید.
آیا شاهدان عینی رویداد مورد نظر من، عقاید گوناگونی در مورد آن دارند؟
همانطور که مردم رویدادها را به طور متفاوت از همدیگر تفسیر میکنند، گفتوگو با شاهدان متعدد به شما این امکان را میدهد که با دیدگاههای مختلف درباره رویداد مورد نظر روبهرو شوید. برای مثال، هنگام مستندسازی یک تظاهرات، شرکتکنندگان وقایع را به صورتی متفاوت از ناظران بیرونی میبینند. به عنوان نمونه، اظهارات پلیس که سعی در متوقف کردن تظاهراتی را دارد به احتمال بسیار زیاد، با خود تظاهرکنندگان متفاوت است.
آیا شاهدان عینی مورد نظر ما به تازگی حادثه را مشاهده کردهاند؟
با اینکه همیشه لازم نیست- یا مقدور نیست- که با شاهدان عینی بلافاصله پس از وقوع یک حادثه صحبت کنیم، تازه بودن مسئله در ذهن آنان مستندسازی را معتبرتر میکند. درعینحال شما ممکن است از رویدادی مستندسازی کنید که ماهها یا سالها پیش اتفاق افتاده باشد. در اینگونه موارد شما ممکن است هنوز نیاز به مصاحبه با شاهدان و پیدا کردن راههایی دیگر برای اثبات و تأئید اظهارات آنها داشته باشید.