سازمان‌های مردم‌نهاد یا همان سمن‌ها، تجلی جامعه مدنی به شمار می‌روند. استقلال و آزادی عمل این سازمان‌ها مشوق مشارکت مردمی در اداره امور و نظارت بر فعالیت نهادهای عمومی در جامعه است. سازمان‌های مردم‌نهاد از طریق بسیج عمومی و گاه داوطلبانه می‌توانند به بهبود امور کمک کنند. پایگاه مردمی چنین سازمان‌هایی به آن‌ها مشروعیت و اعتبار می‌دهد. این سازمان‌ها همچنین می‌توانند به پایش عملکرد نهادهای حکومتی و ارائه خدمات عمومی بپردازند.
در ایران گاه با نگاه ظن و شک به فعالیت مستقل سمن‌ها پرداخته می‌شود. چنین نگرشی قدرت عمل این سازمان‌ها را محدود کرده، شهروندان را از مشارکت دلسرد می‌سازد. سازمان‌های غیر دولتی اگر استقلال نداشته باشند به ابزاری در دست دولت بدل می‌شوند، بدون آن‌که نشانه‌ای باشند از نقش و قدرت واقعی مردم در اداره کشورشان.
در این کاریکاتور، کیانوش رمضانی با نگاهی هنرمندانه به موضوع نفوذ و تسلط حکومت بر سمن‌ها پرداخته است.
اگر علاقمندید با جنبه‌های مختلف فعالیت سازمان‌های جامعه مدنی و نقشی که می‌توانند در جامعه بازی کنند آشنا شوید، مطالعه منابع زیر را به شما توصیه می‌کنیم:
- نکتهها و دست‌افزارهای مرتبط با کنشگری مدنی
- نکتهها و دست‌افزارهای مرتبط با برنامه‌ریزی سازمانی
- برنامه‌ریزی برای برپایی یک کمپین حمایتی
- فعالیت مدنی برای بهبود و پیشرفت جامعه
- تشکیل گروه‌های حمایتی اثربخش
- پایش ارائه خدمات دولتی: چگونه می‌توان دولت را مسئولیت‌پذیر کرد
- پايش بودجه در سطح ملى و محلى
- دست‌افزارها و مراجع مرتبط با گزارش سازمان‌های غیر‌دولتی (گزارش سایه)
- بررسی موردی و نمونه‌های موفق پروژه‌های پاسخگوسازی حکومت
