نبض‌نامه مهرماه ۱۳۹۲

دانشجویان ایران:
پیشرو در پس زدن خط های قرمز

در این ماه نبض‌ایران صفحه مسئولیت پذیری را راه اندازی کرد. در این صفحه می توانید به گفتگو در مورد ایران بپیوندید و نظرات و ایده‌های خود را با این فرم به جهان بگویید. صدای شما در سایت نبض‌ایران و صفحه فیس‌بوک و توئیتر نبض‌ایران بدون ذکر نام درج می گردد.

کارتون

چرخه بی پایان

در کارتون "چرخه بی پایان"، کیانوش رمضانی به مشکلاتی اشاره دارد که دولت محلی می تواند در زندگی روزمره به وجود بیاورد. دیوانسالاری ایرانی پیچیده و در برخی موارد دارای تناقضات درونی است، و چالش هایی که به وجود می آورد زمینه فساد را فراهم می سازد.

دانشجویان ایران: پیشرو در پس زدن خط های قرمز

در سراسر دنیا و در ایران، دانشگاه‌ها مرکز تفکر و آزاد اندیشی هستند. هم قبل و هم بعد از انقلاب، دانشجویان و اساتید در ایران سعی داشته‌اند دانشگاه‌ها را مستقل از برنامه های دولتی اداره کنند. در همین حال دولت‌ها برای سرکوب فعالیت دانشجویی از تشکل‌های خاص حمایت کرده و در محیط آموزشی فضای امنیتی و نگرانی ایجاد کرده است.

بیشتر گرایش های دانشجویی ریشه در مکاتب غیر دینی دارند. حتی افرادی که سفارت آمریکا را پس از انقلاب 57 تسخیر کردند، نسبت به ولایت مطلقه فقیه به معنای امروزی نظر مثبت نداشتند. در مقابله با این تنوع فکری، آیت الله خمینی در سال 1359 شورای عالی انقلاب فرهنگی را بنا نهاد تا طیف مکاتب فکری غیر هم نظر با دولت نوپا را شناسایی و سرکوب کند. در این "انقلاب فرهنگی"، شورا به اسلامی سازی دانشگاه‌ها پرداخت و هزاران دانشجو و استاد دانشگاه را تحت عنوان "غیر اسلامی" از محیط آموزشی اخراج کرد. بسیج داشنگاهی و حوزه علمیه قم در همین زمان با حمایت دولت، خط فکر ایران جدید را مشخص کردند. تا به امروز رسانه‌های دولتی و شخص آیت الله خامنه‌ای، علوم انسانی را عامل بی ثباتی در کشور می دانند و اساتید و دانشجویان از طرف مسئولان تحت فشار قرار می گیرند تا استعفا دهند، و بسیج دانشجویی و حوزه اقدام به انتخاب جایگزین می‌کنند.

از پس از گشایش‌هایی که در دوره اصلاحات به وقوع پیوست، بسیاری از انقلابی‌ها و فعالان سکولار سابق جذب دانشگاه های ایران شدند و هم اکنون درس می دهند. از 4.4 میلیون جمعیت دانشجویی کشور، یک میلیون در استان‌های پرجمعیت تهران و اصفهان، محل بسیاری از دانشگاه های برتر کشور هستند و مابقی در استان های دیگر کشور درس می خوانند. سفر دانشجویان از شهرستان‌ها به تهران و از تهران به شهرستان‌ها باعث رشد اقتصاد محلی و باز شدن درهای اجتماع در مناطق مختلف ایران شده است. دولت مرکزی نسبت به این جابه‌جایی با تردید می نگرند و نمایندگان شورای عالی انقلاب فرهنگی در دانشگاه ها نقش چشم و دست حاکمیت را در محیط آموزش عالی برعهده دارد. اداره حراست در هر دانشگاه دانشجویان را شناسایی و کنار نامشان ستاره می گذارد. دانشجویان ستاره‌دار نمی‌توانند ثبت نام کنند یا فارغ التحصیل شوند، و وضعیت آنها طی سالها محل نزاع در دولت‌های مختلف بوده است.

فشار از طرف دولت و همچنین ضعف اقتصاد باعث شده که بسیاری از ایرانیان تحصیل کرده برای دستیابی به فرصت های بهتر به کشورهای دیگر مهاجرت کنند. ایران به طور مرتب بالاترین میزان فرار مغزها را دارد و بیش از نیمی از برندگان المپیادهای علمی از کشور خارج شده‌اند. بر اساس گزارش سال 2009 صنوق بین المللی پول، همه ساله بیش از 100 هزار متخصص از ایران مهاجرت می کنند که معادل 50 میلیارد دلار فرار سرمایه از کشور است.

دولت جدید حسن روحانی قول داده با این مسائل برخورد کند و راه را برای بازگشت نخبگان علمی ایرانی باز کند. جعفر توفیقی، سرپرست وزارت آموزش و پرورش، تعدادی از اساتید تندرو را برکنار و با اساتید مستقل جایگزین و اعلام کرده است که دانشجویان ستاره‌دار به زودی می‌توانند به سر کلاس برگردند. در عکس العمل، تشکل‌های دانشجویی راستگرا مانند بسیج دانشجویی و نمایندگان اصولگرای مجلس از توفیقی به عنوان "عامل فتنه 88" یاد می کنند و فشار را بر دولت روحانی افزایش دادند تا در معرفی توفیقی به عنوان وزیر تجدید نظر کند. رئیس جمهور در آخر به این خواسته آنها تن داد و رضا فرجی دانا را برای ریاست وزارت آموزش و پرورش معرفی کرد. اصولگرایان از این انتخاب استقبال کردند و در عین حال خواستار اعلام برائت وزیر پیشنهادی از جریان "فتنه 88" شدند.

سابقه سرکوب دانشجویان در جمهوری اسلامی چالشی در پس ذهن امیدوارانی است که در راه تعالی روابط خارجی کشورشان و مدرن‌سازی ایران گام بر می دارند. دانشگاه به عنوان یکی از بازترین و پیشروترین تریبون‌های گفتگو در ایران، زودتر از دیگر بخش های جامعه نسبت به تغییرات سیاسی عکس العمل نشان می دهد و مسیری که نخبگان علمی انتخاب می کنند در اکثر موارد نشانگر مسیری است که دیگر بخش‌های جامعه پیش خواهند گرفت. با توجه به این واقعیت، نوع برخورد دولت جدید با دانشجویان در ماه‌های آینده می تواند نشانگر مسیر کشور در چهار سال آینده باشد.

در مهرماه از نبض‌ایران:

خاوری‌ها یک اقلیت قومی هستند که در استان خراسان رضوی زندگی می کنند. با وجود ایرانی بودن، خاوری‌ها از حق و حقوق شهروندی مانند حق تحصیل و حق کار محروم هستند. می توانید با خواندن این گزارش از وضعیت آنها باخبر شوید.

برای مشاهده گزارش‌های شهروندی بیشتر و نقشه موارد نقض حقوق بشر به این صفحه مراجعه کنید. در مهر ماه، موارد ثبت شده نقض حقوق بشر در پایگاه داده نبض‌ایران به ۴۴۳ مورد رسید. این موارد شامل نقض حقوق فردی، اجتماعی و سیاسی در تمامی استانهای کشور است.

اگر شما نیز شاهد موارد نقض حقوق بشر در ایران بوده‌اید، یا از موارد گزارش‌نشده نقض حقوق بشر خبر دارید، لطفا آن‌ها را در سایت نبض‌ایران ثبت کنید؛ صدای‌تان را به گوش همه برسانید.

منابع

منابع

بخش منابع نبض ایران بانک اطلاعات رو به گسترشی است از عهدنامه ها، اعلامیه ها و کنوانسیون های سازمان ملل که دولت ایران از امضا کنندگان آن است. همچنین این بخش شامل اسناد قانونی همچون قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و دیگر قوانین مرتبط؛ گزارشات سازمان های غیر دولتی (NGO ها)؛ اطلاعات مربوط به تعهدات بین‌المللی ایران؛ و دیگر موضوعات مرتبط با وضعیت حقوق بشر در ایران است.

منابع دیگر: برای اطلاعات بیشتر پیرامون حقوق بشر در ایران از سایت https://www.nabz-iran.com/fa دیدن کرده یا به بخش منابع نبض ایران به نشانی https://www.nabz-iran.com/fa/resource-library-page-farsi مراجعه کنید.