این هفته با حقوق بشر در ایران
نقض حقوق زندانیان و بازداشتیان
برای زندانیان سیاسی در ایران، رفتن به انفرادی، اعتصاب غذا و بازگشت به بند عادی کمکم به روندی عادی تبدیل میشود. برخی ممکن است این را نشانی از موفقیت زنیانیان و فعالان حقوق بشر تلقی کنند که با فشار بر دولت ایران، آن را وادار به پذیرش خواستههایشان میکنند. اما ظاهرا دولت این را روش تازهای برای تنبیه زندانیان سیاسی میبیند. زندانیان سیاسی را به انفرادی میفرستند تا آنان را تشویق به اعتصاب غذا کنند، اینطوری، نهتنها آنان از زندان انفرادی رنج میکشند، بلکه از نظر بدنی نیز فرسوده میشوند.
روز ۱۵ اردیبهشت، شیرین عبادی، وکیل مدافع فعال در زمینه حقوق بشر و از بنیانگزاران مرکز حقوق بشر ایران، نامه سرگشادهای به احمد شهید، گزارشگر ویژه سازمان ملل درباره وضعیت حقوق بشر در ایران فرستاد. در این نامه، از احمد شهید خواسته شده تا مسؤلیتهای دولت ایران نسبت به حفاظت از جان و حقوق زندانیان را به این دولت خاطرنشان کند. در نامهای دیگر که این هفته منتشر شد، ۷۸۸ نفر از دانشجویان به محمد خاتمی، گفتهاش را یادآوری کردند که نمیتوان انتخابات داشت اما به حقوق زندانیان سیاسی و بازداشتیان پس از انتخابات گذشته بیتفاوت ماند. دانشجویان بر این باورند که کاندیداتوری خاتمی شاید موقعیتی ایجاد کند تا آسانتر بتوان حقوق زندانیان را پیگیری کرد.
روز ۱۸ اردیبهشت و پس از اعتصاب غذایی ده روزه، مسئولان زندان اوین ۱۰ زندانی سیاسی را از انفرادی آزاد و به بند عادی بازگرداندند. سعید مدنی، عبداللّه مؤمنی، ابوالفضل عابدینی نصر، سیامک قادری، امیرخسرو دلیرثانی، محمد حسن یوسفپور سیف، سعید عابدینی، کامران لیازی، محمد ابراهیمی و پوریا ابراهیمی، ۱۱ روز را در زندان انفرادی بند ۲۴۰ گذرانده بودند. آنان پس از اعتراض به جایگزینی وکیل بندشان برای تنبیه به انفرادی منتقل شده بودند. هر بند زندان شخصی را به عنوان وکیل بند معرفی میکند تا خواستههای زندانیان بند را پیگیری کند. همچنین این هفته گزارشها حاکی از آن بود که باقر اسدی، دیپلمات بازداشتی، در زندانی اوین در بند انفرادی نگهداری میشود. تاکنون دلیل بازداشت او اعلام نشده، اما هفته گذشته علیاکبر صالحی، وزیر امور خارجه ایران، این بازداشت را سؤ تفاهم خواند.
همزمان ۱۸ اردیبشهت، مادر امیر شیبانی، زندانی سیاسی زندان وکیلآباد مشهد، ادعا کرد که نگهبانان زندان به کمک یکی از زندانیان پسرش را مورد ضرب و شتم قرار دادهاند. در نتیجه او دچار خونریزی روده شده، اما مقامات زندان با بیتوجهی به نظر پزشکان، اجازه بستری شدن این زندانی را ندادهاند. پس از بازگشت از بیمارستان، شیبانی مورد حمله دوباره نگهبانان و همبندان خود قرار گرفت.
این هفته، امیر حکمتی، عضو سابق نیروی دریایی آمریکا که بیش از دو سال است که در ایران زندانی است، توانست برای خانواده خود نامه بنویسد. او همچنین اجازه یافت از این پس ملاقات ماهیانه داشته باشد. حکمتی به جرم توطئه علیه نظام بازداشت شده. خواهر امیر حکمتی که نامه او را در اختیار مطبوعات قرار داد میگوید او در این نامه به وضعیت نگهداری خود اشاره نکرده اما گفته که حالاش خوب است. همچنین این هفته، بیبیسی فارسی مصاحبهای اختصاصی را با منصور اسانلو نمایش داد. منصور اسانلو از مشهورترین فعالان کارگری در ایران و از بنیانگزاران سندیکای رانندگان شرکت واحد اتوبوسرانی تهران است. در این مصاحبه، اسانلو که خود سالها را در زندانهای ایران گذرانده از تجربه زندانی بودن در زندان اوین و رجائیشهر کرج صحبت کرد. او پس از دریافت پیامهای تهدیدآمیز از دستگاههای امنیتی رژیم به ترکیه پناهنده شد.
نقض آزادی بیان
۱۵ اردیبهشت، علی غزالی، سردبیر وبسایت خبری بازتاب، بازداشت شد. بازداشت او پس از انتشار گزارشی اتفاق افتاد که در آن ادعا شده بود نواری از مکالمه احمدینژاد و برخی مقامات نظام پیرامون تقلب در انتخابات ریاست جمهوری گذشته موجود است. وبسایت مذکور پس از این بازداشت از کار افتاد.
به گزارش منابع گوناگون، سرعت دسترسی به اینترنت در هفته گذشته در ایران کاهش داشته و بسیاری از پراکسیهای اینترنتی از کار افتادهاند. در همین راستا، سازمان گزارشگران بدون مرز روز ۱۷ اردیبهشتماه گزارشی منتشر کرد که در آن ادعا میشود، «حکومت ایران میخواهد ایران را منزوی کرده، [و] انتخابات را پشت درهای بسته برگزار کند.» برپایه این گزارش، محدودیتهای تازه بر سر راه دسترسی مردم به اینترنت با هدف ممانعت ایرانیان از دریافت اخبار و اطلاعات صحیح اعمال شدهاند.
محاکمه عادلانه
۱۵ اردیبهشت، گوهر عشقی مادر ستار بهشتی، وبلاگنویسی که در بازداشت پلیس سایبری کشته شد، دوباره به تاخیر در روند قضائی پرونده پسرش اعتراض کرد. او خطاب به رهبر جمهوری اسلامی گفت: «شش ماه از کشته شدن بچه من میگذرد، من هنوز بلاتکلیفم و پروندهاش به دادگاه نرفته است. مادری هستم و اگر پرونده بچه من به دادگاه نرود، دم در دادگاه تحصن میکنم.» با وجود برکناری رئیس پلیس سایبری، روند این پرونده پیشرفت قابل ملاحظهای نداشته.
جلسه هفتم دادگاه بازداشتگاه کهریزک روز ۱۷ اردیبهشت برگزار شد. موضوع اصلی این جلسه قانونی یا غیرقانونی بودن بازداشتگاه بود. علیاکبر حیدری فرد، یک مقام قضائی و از متهمان اصلی پرونده به دادگاه گفت که این بازداشتگاه قانونی بوده، هیچگاه تعطیل نشده و هماکنون نیز تحت نام سروش ۱۱۱ فعال است.
نقض حقوق اقلیتها
روز ۱۷ اردیبهشت، کشیش فرهاد سبکروح، همسرش شهناز جیزان و دو عضو دیگر کلیسای جماعت ربانی اهواز به نامهای ناصر ضامندزفولی و داوود علیجانی دوره حبس خود را در زندان کارون اهواز آغاز کردند. آنان در دادگاه انقلاب به جرم «گرايش به آئين مسيحيت ، دعوت از افراد مسلمان به تغيير دين، و همچنين فعاليت تبليغی عليه نظام از طريق ترويج مسيحيت تبشيری» محکوم شدهاند.
سازمانهای حقوق بشری
شیرین عبادی، نخستین برنده ایرانی جایزه صلح نوبل، به همراه گروهی از مدافعان حقوق بشر مرکز دفاع از حقوق بشر را راه اندازه کرد. هدف این مرکز آگاهی رسانی در مورد مسائل حقوق بشری در خاورمیانه و به خصوص ایران است.