لایحه بودجه کل کشور مهمترین سند مالی در ایران است که در سطح کلان بر زندگی هر فرد ایرانی تأثیر میگذارد. هر سال، پیش از پایان فصل پاییز دولت لایحه سند بودجه سال بعد را برای بررسی و تصویب به مجلس شورای اسلامی تقدیم میکند. لایحه بودجه کل کشور سندی عمومی است که از طرق رسمی در اختیار مردم قرار میگیرد تا شهروند ایرانی بداند منابع کشور صرف چه مواردی میشود. بدین ترتیب همه این فرصت را دارند تا با کنکاش در جنبههای مختلف لایحه بودجه ببینند دولت اولویت را به چه هزینههایی داده، کدام نهاد و سازمان در قبال بودجهای که دریافت میکند شفاف عمل کرده، به مردم پاسخگو است. آیا نمایندهتان در مجلس از اولیتهای روستا، شهر و استانتان با خبر است و آیا هنگام بررسی لایحه بودجه آن را اعمال میکند؟ بحث عمومی در مورد جنبههای مختلف بودجه در نهایت میتواند منجر به بهبود کیفیت زندگی شهروندان شود، زیرا دست آخر نمایندگان مجلس باید لایحه بودجه را به تصویب رسانده آن را به قانونی بدل کنند که سال آینده مطابق آن بودجه هزینه شود. برای درک بهتر روند بودجه در کشور میتوانید پیشدرآمد نبضایران بر پایش بودجه در کشور را مطالعه کنید.
منبع متن لایحه بودجه سال ۱۳۹۹ کشور (زیر این صفحه) وبسایت سازمان برنامه و بودجه کشور است. این سازمان طی نموداری جامع برنامه و روند تهیه لایحه بودجه را به تصویر کشیده است. برای مشاهده نمودار اینجا کلیک کنید.
هم زمان با ارائه لایحه بودجه کل کشور، شهرداریها در سراسر کشور نیز باید لایحه بودجه شهرشان را به شورای شهر تقدیم کنند. شهروندان و کنشگران در سطوح محلی و ملی میتوانند از طریق پایش روند تهیه، تصویب و اجرای بودجه شهرداریها (محلی) یا کل کشور (ملی) را زیر نظر گرفته بودجههای کشور را بهتر بشناسند. این اطلاعات پایهای فراهم میکند تا با اتکا به شواهد بتوان برای بهبود و اصلاح امور تلاش کرد. دوره آموزشی نبضایران تحت عنوان پایش بودجه در سطح محلی و ملی خواننده را بیشتر با این فرآیند آشنا میکند.