این ماه با حقوق بشر در ایران
حقوق زندانی
شانزده سال پس از بازداشت سعید زینالی، دانشجوی آنوقت دانشگاه تهران، اخیرا مقامات قضائی به مادر او گفتهاند که هیچ اطلاعی از او ندارند. مادر سعید زینالی که طی این مدت به طور مداوم پیگیر وضعیت فرزند خود بوده، اخیرا لب گشاده و با رسانهها در این مورد سخن گفته. ظاهرا، چند ماه پس از بازداشت سعید زینالی از زندان اوین با خانواده تماس گرفته، اما پس از آن دیگر خبری از او شنیده نشده.
۲۷ آذر، نرگس محمدی طی نامه سرگشادهای به عباس جعفری دولتآبادی، دادستان تهران، نسبت به رفتار غیرقانونی در بند زنان زندان اوین و هنگام معاینه پزشک معالج با او شکایت کرد. محمدی، وکیل دافع فعال در زمینه حقوق بشر بیش از پنج ماه است که از ارتباط با فرزندان خود محروم شده.
بازداشت خودسرانه
۲۲ آذر، سانیا بونویچ، شهروند سوئدی کروات-تبار در شهر گرگان توسط نیروهای سپاه پاسداران بازداشت شد. هنوز، دلیل بازداشت و مکان نگهداری او مشخص نیست. بنا به گزارش هرانا، خانم بونویچ از سال ۱۳۸۳ در ایران زندگی میکرده.
۱۳ دی، غلامحسین محسنی اژهای، سخنگوی قوه قضائیه از احضار و بازجوئی عدهای از طرفداران جنبش سبز خبر داد. هنوز اسامی این افراد مشخص نیست. انتظار میرود با نزدیک شدن به موقع انتخابات در کشور، شرایط امنیتی نیز سختتر شود.
۱۵ دی، فرزاد پورمرادی، روزنامهنگار و فعال سیاسی اصلاحطلب در کرمانشاه بازداشت شد. ظاهرا دلیل بازداشت او، ایجاد کانال اطلاعرسانی در شبکه اجتماعی تلگرام بوده است. پورمرادی در انتخابات ریاستجمهوری گذشته مسئول کمیته اطلاع رسانی ستاد انتخابات حسن روحانی در استان کرمانشاه بوده.
۱۷ دی، هیلا صدیقی، شاعر و فعال حقوق بشر، پس از بازگشت به کشور در فرودگاه تهران بازداشت شد. دلیل بازداشت او ظاهرا پروندهای است که بدون حضور او در دادگاه مطرح و برای آن رأی صادر شده. پس از دو روز خانم صدقی با قید وثیقه آزاد شد. وی ادعا میکند که در مدت بازداشت با او همچون مجرمان خطرناک برخورد شده و برای جابجائی او از قفس استفاده کردهاند.
حقوق اقلیتها
۲ دی، گروهی از سازمانهای فعال در زمینه حقوق بشر اعلام کردند که بازداشت نوید اقدسی به دلیل پیگیری قتل یک شهروند بهائی صورت گرفته. نوید اقدسی، پسرخاله عطاالله رضوانی است. رضوانی شهروند بهائی بود که در سال ۱۳۹۲ دربندرعباس به ضرب گلوله کشته شد. دلیل بازداشت آقای اقدسی جرائم مرتبط با مواد مخدر اعلام شده. وی پیش از آن نیز تهدید شده بود. سازمانهای فعال حقوق بشر که پیگیر ماجرا هستند، دلیل بازداشت او را فعالیت برای پیگیری پرونده قتل پسرخالهاش میدانند.
آزادی اجتماعات
۲۷ آذر، اعضای شورای مرکزی جبهه ملی ایران به دلیل ممانعت نیروهای امنیتی، امکان حضور در جلسه شورای مرکزی این گروه را پیدا نکردند. جلسه قرار بود در منزل ادیب برومند، رئیس شورای رهبری این جبهه برگزار شود.
آزادی بیان
۳ دی و در پی پخش نشدن مصاحبه محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشور با مجری برنامه نود از صدا و سیمای جمهوری اسلامی، محمد باقر نوبخت، سخنگوی دولت با انتقاد از عملکرد صدا و سیما گفت: «جایگاه رسانه ملی به یک رسانه حزبی تنزل یافته.» صدا و سیمای جمهوری اسلامی، از نهادهای زیر نظر رهبری، بیشتر بازگوکننده نقطهنظرات و عقاید جناح حاکم بر کشور است.
۱۳ دی، روزنامه بهار، نزدیک به اصلاحطلبان توقیف شد. اتهام این روزنامه، «تبلیغ علیه نظام» و «انتشار مطالبی که به اساس جمهوری اسلامی ایران لطمه وارد میکند» اعلام شده.
۱۴ دی، هیئت نظارت بر مطبوعات پروانه نشریه یالثارات وابسته به انصار حزبالله را لغو کرد. دلیل این کار، توهین جنسی این نشریه به شهین دخت مولاوردی، معاون رئیسجمهور در امور خانواده و زنان اعلام شده. در ایران، توهین به مقامات جرم به حساب آمده، میتواند منجر به تعطیلی مطبوعات شود، اما این از معدود مواردی است که یکی از مطبوعات محافظهکار با چنین مجازاتی مواجه میشود.
۲۴ دی، وزیر ارتباطات ایران اعلام کرد که شبکه پیامک تلگرام کانالهای مغایر با قوانین جمهوری اسلامی را خواهد بست. هرچند، همانروز مدیر این شبکه اجتماعی در مصاحبهای با بیبیسی فارسی، چنین تصمیمی را رد کرده، تنها معیار بستهشدن کانالهای تلگرام را معیارهای معرفی شده این شبکه، از جمله ارسال اسپم یا هرزنامه یا تصاویر پورنوگرافی و از آن قبیل اعلام کرد. تلگرام اخیرا به محبوبترین شبکه اجتماعی در ایران بدل شده است.
انتخابات
۵ دی، با پایان گرفتن مهلت ثبتنام برای انتخابات مجلس شورای اسلامی، اعلام شد که بیش از ۱۲٫۰۰۰ نفر برای شرکت در انتخابات ثبتنام کردهاند. در این دوره از انتخابات، حضور بیشتر زنان در مجلس یکی از موضوعات کلیدی و مورد توافق جناحهای مختلف درون نظام است. دیگر موضوع جنجالی، نقش شورای نگهبان در نظارت استصوابی برای تأیید صلاحیت کاندیداها است. دولت حسن روحانی اخیرا بارها به صورت علنی با چنین نظارتی مخالفت کرده. روحانی نقش شورای نگهبان را نظارتی میداند و از نظر او، تعیین صلاحیت کاندیداها فراتر از نظرات و دخالت در برگزاری انتخابات به حساب میآید.
۲۱ دی، حسین انصاریراد، از چهرههای شاخص اصلاحطلب و نماینده مجلس ششم، طی نامه سرگشادهای به رهبر ایران از او خواست که آشتی ملی اعلام کرده، از رد صلاحیت گسترده کاندیداهای منتقد اجتناب کند.