این هفته با حقوق بشر در ایران
در دوهفته گذشته
ارسال پیامهای تهدیدآمیز به خبرنگاران و فعالان مدنی خبرساز شد؛ درگذشت عباس کیارستمی موضوع عدم مسئولیتپذیری در نظام درمانی کشور را پررنگتر ساخت؛ یک شهروند به دلیل ضرب و شتم هنگام بازداشت جان خود را از دست داد و پرویز تناولی به خاطر یک عمر فعالیت هنری به دادگاه احضار شد.
بازداشت خودسرانه
۱۴ تیر، اعضای کانون دفاع از حقوق بشر در ایران، ساکن مالزی، پیامکهای تهدیدآمیز دریافت کردند. پیش از آن ارسال پیامکهای تهدیدآمیز به بیش از ۷۰۰ روزنامهنگار در داخل کشور خبرساز شده بود. در پی اعتراض نمایندگان مجلس به این اقدام، وزارت اطلاعات اعلام کرد که این نهاد پیام تهدیدآمیز برای کسی ارسال نکرده است. هنوز هیچ نهادی مسئولیت ارسال این پیامکها را بر عهده نگرفته است.
۱۸ تیر، آیتالله محمدرضا نکونام، روحانی شیعه منتقد نظام، با یورش نیروهای امنیتی بازداشت و روانه زندان شد. ظاهرا، نکونام که به تازگی از زندان آزاد شده بود با شرایط پیشنهادی برای آزادیاش موافقت نکرده است. این شرایط شامل عدم انتقاد از حکومت و خاتمه فعالیت در حوزه علمیه قم است.
مسئولیتپذیری
۱۸ تیر، سازمان نظامپزشکی کشور اعلام کرد که به وضعیت پرونده پزشکی عباس کیارستمی رسیدگی میکند. عباس کیارستمی، فیلمساز به نام ایرانی به دلیل بیتوجهی پزشکان معالجاش در اثر عوارض ناشی از عمل جراحی درگذشت. نبضایران از کاربران خود در شبکههای اجتماعی پرسید از چه راههایی میتوان مسئولیتپذیری در نظام پزشکی ایران را افزایش داد. از میان گزینههای پیشنهادی، ایجاد قوانین [نظارتی] سختگیرانهتر بیشترین رأی را آورد.
شکنجه
۱۶ تیر، نادر داستانپور، شهروند تهرانی، به دلیل جراحتهای ناشی از ضرب و شتم در بازداشت پلیس جان خود را از دست داد. هنوز دلیل بازداشت داستانپور مشخص نیست. بنا به گفته برادر و دیگر همبندان داستانپور، مقامات نیروی انتظامی پس از ضرب و شتم او، نسبت به وضعیت داستانپور بیاعتنا بوده، از انتقال وی به بیمارستان خودداری کردهاند.
حقوق زندانی
۲۱ تیر، همزمان با پانزدهمین روز اعتصاب غذای نرگس محمدی، زندانی سیاسی، کاربران ایرانی طوفان توئیتری به راه انداختند. در کمتر از چند ساعت، بیش از ۱۰۰ هزار توئیت در حمایت از محمدی منتشر شد. بنابر گزارشها، بیش از ۵۹٪ توئیتها از داخل ایران ارسال شدهاند. نرگس محمدی در اعتراض به عدم امکان تماس با فرزنداناش دست به اعتصاب غذا زده. او بیش از یک سال است که نتوانسته با فرزنداناش ملاقات کند. ۲۲ تیر، عذرا بازرگان، مادر نرگس محمدی، طی نامه سرگشادهای به حسن روحانی، رئیسجمهوری، از او خواست تا به درخواست دخترش رسیدگی کند.
۲۲ تیر، ریچارد رتکلیف، همسر نازنین زاغری طی نامهای به نخستوزیر بریتانیا خواستار پیگیری وضعیت زاغری شد. نازنین زاغری شهروند ایرانی-بریتانیایی است که هنگام بازدید از ایران بازداشت شد. زاغری با بنیاد تامسون رویترز، یک بنیاد خیره بریتانیایی، همکاری میکند.
شورای نگهبان
۲۳ تیر، نمایندگان مجلس دهم سه عضو شورای نگهبان را انتخاب کردند. شورای نگهبان قانون اساسی، یکی از قدرتمندترین نهادهای نظارتی در ایران از شش حقوقدان و شش فقیه تشکیل شده. حقوقدانان شورای نگهبان توسط مجلس و از میان نامزدهایی معرفی میشوند که قوه قضائیه پیشنهاد کرده. فقهای شورای نگهبان انتصابی هستند و رهبر جمهوری اسلامی آنان را انتخاب میکند. هر سه سال یکبار، نیمی از فقها و نیمی از حقوقدانان شورا به قید قرعه عوض میشوند. حقوقدانان انتخابی، عباسعلی کدخدائی، محمدرضا علیزاده و فضلالله موسوی هستند.
حقوق اقلیتها
۱۵ تیر، نیروهای امنیتی و لباسشخصی به مسجد سنیها در محله پونک تهران یورش برده، مانع برگزاری نماز عید فطر توسط حاضران شدند. بر سر تاریخ عید فطر و پایان ماه رمضان میان شیعیان و سنیها اختلاف نظر وجود دارد و گاه مقامات در ایران مانع برگزاری جشن عید فطر توسط شهروندان سنی مذهب میشوند. همان روز، ۱۸ نماینده مجلس با تذکر به وزارت کشور، نسبت به تعطیلی مسجد سنیها در شهر اسلامشهر اعتراض کردند.
۲۱ تیر، يكتا فهندژ سعدی، شهروند بهائی زندانی در شیراز به اتهام تبلیغ علیه نظام و اقدام علیه امنیت ملی به پنج سال زندان محکوم شد. معمولاً دادگاهها در ایران فعالان بهائی را به اتهام تبلیغ علیه نظام محاکمه میکنند.
محاکمات
۱۱ تیر، دیوان عالی کشور درخواست اعاده دادرسی شهرام احمدی، زندانی سیاسی کرد را رد کرد. احمدی مرتکب اقدام خشونتآمیزی نشده و به گفته وکیلاش اتهام عضویت در گروههای مخالف رژیم حداکثر میتواند حکم پنج سال زندان برای او داشته باشد. با این حال این زندانی سیاسی به اعدام محکوم شده. ۷ دی ماه سال ۱۳۹۰، بهرام احمدی، برادر کوچکتر شهرام در زندان قزلحصار کرج اعدام شد.
۲۰ تیر، دادگاه پرویز تناولی، مجسمهساز مشهور ایرانی، برگزار شد. وی پیشتر ممنوعالخروج شده بود. شاکی پرونده علیه تناولی، نیروی انتظامی است که او را به نشر اکاذیب به قصد تشویش اذهان عمومی متهم کرده. موضوع اتهام، مجسمههای تناولی است که در نقاط مختلف شهر تهران و برخی از موزهها به نمایش گذاشته شدهاند. بیش از ۱۲۰ هنرمند ایرانی طی نامه سرگشادهای از تناولی حمایت کردند.
۲۳ تیر، محمد علیزاده، وکیل محمدعلی طاهری اعلام کرد که ظاهراً اتهام سب النبی نیز به اتهامات این زندانی اضافه شده، هرچند وی قادر به تأیید این خبر نیست. در صورت صحت خبر، ممکن است طاهری به اعدام محکوم شود.