نظرسنجی (یا پیمایش) پرسش‌های خاصی را مطرح کرده، سعی می‌کند پاسخ‌های کوتاهی نیز کسب کند. برای کسب اطلاعاتی ارزشمند پیرامون شرایط موجود لازم نیست که نظرسنجی حتما خیلی رسمی یا مبسوط باشد. حتی می‌توان نظرسنجی را به شیوه اینترنتی یا با ارسال پرسشنامه پستی انجام داد، با این حال در اکثر موارد مؤثرترین روش مصاحبه حضوری با پاسخ‌دهنده است. زیرا مصاحبه‌کننده از این راه می‌تواند با مخاطب به طور رو در رو ارتباط برقرار کند.
نظرسنجی بیشتر برای گردآوری داده کمّی مانند عدد و رقم کاربرد دارد تا برای کسب اطلاعات کیفی مانند روایت شخصی.
چند نکته در مورد انجام نظرسنجی‌های کوتاه:
- پنج تا ده سوال که مایلید در مورد مسئله مورد نظر بپرسید را آماده کنید. سوالات باید به گونه‌ای باشد که بشود به آن پاسخی کوتاه داد. برای مثال:
- چندبار در ماه به درمانگاه محل مراجعه می‌کنید؟
- آیا تابه حال به دارویی نیاز داشته‌اید که درمانگاه محل آن را نداشته باشد؟
- آیا موردی به نظرتان می‌رسد که باعث بهبود خدمات درمانی درمانگاه محل شود؟
- متنی کوتاه خطاب به شرکت‌کننده در نظرسنجی تهیه کنید که در آن دلیل انجام نظرسنجی و این که چرا شما می‌خواستید نظرشان را بپرسید توضیح داده شده باشد.
- پرسش‌نامه‌ها را به طور منظم در کلیپ‌بوردی نگهدارید و هم‌زمان که پاسخ‌ها را دریافت می‌کنید در پرسشنامه علامت بزنید.
- در صورت امکان نام و اطلاعات تماس شرکت‌کنندگان در نظرسنجی را بگیرید تا اگر به پیگیری بیشتر نیاز بود بتوانید با آنان تماس بگیرید. در ضمن از این راه می‌توانید آنان را در جریان مراحل پیشرفت و نتایج کار قرار دهید. بهتر است اطلاعات شخصی افراد را به طور جداگانه و در جایی به غیر از برگه پاسخنامه یاداشت کنید تا هویت افراد محفوظ بماند.
به یاد داشته باشید
رعایت استانداردهای اخلاقی بخشی جدایی ناپذیر از هر پروژه تحقیقاتی است. صرف نظر از روش جمع‌آوری اطلاعات همیشه این نکات را در مورد مصاحبه شونده رعایت کنید:
حفظ حریم خصوصی
گمنام و ناشناس ماندن
حفظ اسرار محرمانه
به عنوان منبع می‌توانید به اطلاعات به دست آمده استناد کنید، اما هرگز آن را فاش نکنید یا محتوای آن را دست‌کاری نکنید.
هنگام صحبت با مخاطب حتما:
- خودتان و موضوع مصاحبه را به روشنی معرفی کنید.
- هدف و نتایج مورد نظر از انجام پژوهش را شرح دهید.
- به رأی و نظر فرد احترام بگذارید.
- هرگز سعی نکنید پاسخ‌دهنده را فریب دهید.
برگرفته از «اصول پایه‌ای اخلاق در پژوهش: پیش‌درآمد» تهیه شده توسط مارتا بریدی، شورای جمعیت، ۲۰۱۰.