اولین گام در روش تخمین احتمال زیان، تحلیل درست شرایط محل و زمینه مرتبط با موضوع تحقیق شماست. نخست در ارتباط با اطلاعات و مستنداتی که میخواهید گردآوری و مستندسازی کنید، از خود بپرسید: کدام بخش از این اطلاعات از همه مهمتر هستند؟ کدامیک از این اطلاعات ممکن است در فرآیند مستندسازی موجب خطر و زیان شوند؟ افراد کلیدی مربوط به موضوع مورد تحقیق، چه کسانی هستند و به چه علت به این موضوع مرتبط یا علاقمندند؟ از چه منظری کار شما میتواند بر این افراد یا کنشگران، اثر مثبت یا منفی بگذارد؟ آیا محیط و زمینهای که در آن مشغول به فعالیت هستید به اندازه کافی برای کار و تحقیق در خصوص موضوع مشخص شما، امن هست؟ آیا افراد دیگری در گذشته در مورد این موضوع، فعالیتهایی مشابه فعالیت شما انجام دادهاند؟ عکسالعمل مقامات ملی و محلی در برابر فعالیتهای مشابه، چگونه بوده است؟ اگر شما با چنین موانعی مواجه شوید، چگونه عمل خواهید کرد؟
هنگامی که اینها را ز خود میپرسید به درک جامعی از محیطی میرسید که در آن مشغول به فعالیت هستید. این درک جامع به شما این امکان را میدهد که اقدامات پیشگیرانه و امنیتی لازم را یا قبل از شروع کار یا در حین شروع کار، انجام دهید.
تحلیل میدان نیرو که اولین بار توسط کرت لوین مطرح شد، نظریهای برای تحلیل چند زمینهای در علوم اجتماعی است. این چارچوب تحلیلی، به دنبال درک شبکهای رابطه میان انواع نیروها و شاخصهایی است که بر یک وضعیت خاص تاثیر میگذارند.
در این نظریه، فضای زندگی فرد، محرکههای خارجی، روابط قدرت از انواع آن، انگیزههای شخص، ارزشها، نیازها، خلق و خوها، اهداف، آرمانها، تعصبها، هنجارهای اجتماعی، ساختارهای سیاسی، پیشینه تاریخی و غیره همه شاخصهای مهم تحلیلیاند که باید با آنها همچون نیروهای مرتبط باهم در یک شبکه ارتباطی برخورد شود و در این شبکه تحلیل شوند. در این حالت، میدان نیرو که همه این شاخصها بر آن اعمال میشوند، نوعی فضای تحلیلی دینامیک به شمار میرود که به طور مدام با تغییر زمان و شرایط، تغییر میکند. جمع برداری این نیروها به شکل نیروی محرکه یا بازدارنده، در نظریه تحلیل میدان نیرو، به مشکل مصور ترسیم شده است و به تحلیلگر فضایی بصری برای تحلیل ارائه میدهد.
روش تحلیل میدان نیرو میتواند ابزاری مفید برای تحلیل محیط مورد نظر شما و تصویرسازی احتمال میزان زیان و تشخیص خطرهای اطرافتان باشد. با استفاده از این روش میتوانید متوجه شوید که چه جریانها یا افرادی میتوانند مانع یا موجب دستیابی شما به اهداف مورد نظرتان در مستندسازی شوند.
برای پیادهسازی روش تحلیل میدان نیرو، ابتدا اهداف خود را مشخص کنید.
به چه دلایلی به دنبال دستیابی به این اطلاعات خاص هستید و قصد دارید از اطلاعات مورد نظرتان چه استفادهای کنید؟
با توجه به حساسیتهای سیاسی-اجتماعی موضوع مورد نظرتان، فهرستی از نیروهای تقویتکننده یا بازدارنده حواشی موضوعتان تهیه کنید. سپس اقدام به نوشتن فهرستی از مشکلات امنیتی کنید که ممکن است از نیروهای تقلیل دهنده یا بازدارنده نشئت بگیرند.
در آخر، راه حلهایی را یادداشت کنید که به واسطه آن میتوانید نیروهای تقویتکننده را بیشتر کنید و احتمال خطر را کاهش دهید.